Echo – Deel 2

Zoals beloofd gaan we verder met dit spannende onderwerp, dat zo veelzijdig is als een bol. Hoe meer pagina’s je ziet, hoe meer nieuwe dingen er verschijnen. Er is dus nog veel meer om er naar te kijken, te bewonderen. We stopten daar in het vorige gedeelte, dat echo als term verschillende verschijnselen dekt, maar in het Hongaars is dit een concept dat voor ons beschikbaar is. Daarom hebben we de Engelse woorden echo, delay en reverb geïntroduceerd, die de verschillende effecten veel beter beschrijven. Toen kwamen we zelfs met een geweldige groepering waarbij bleek dat de ene helft van de echo’s meestal als creatieve effecten opduiken, terwijl de andere helft ruimte creëert. En dit is nog maar het begin!

Laten we de echo eens nader bekijken.

Dit is zeker de klassieke echo die velen kennen, wanneer een bepaald geluid later, zelfs ook in ritmische vorm, wordt herhaald; dat wil zeggen, het weer hoorbaar wordt, maar elke herhaling wordt stiller en stiller. Het signaalniveau van het weerkaatste geluid neemt in alle gevallen af, om maar wat jargon te gebruiken. Het duurt zeker lang tussen de herhalingen, dus we horen en ervaren ze van elkaar volledig gescheiden. En hoeveel zijn de gemmiddelde herhalingen? Laten we zeggen dat het een klein aantal is.

Het komt meestal bij het produceren van speciale geluidseffecten voor, vaak gesynchroniseerd met het tempo van het werk. Voor leken kan het absoluut misleidend en zelfs verwarrend zijn, dat dit soort vertraging door geluidstechnici met het gebruik van vertragingsapparaten wordt geproduceerd. Dat wil zeggen, er is weinig consistente houding over het onderwerp. Anders gezegd, de termen ‘echo’ en ‘vertraging’ vliegen soms als synoniemen voor elkaar vrijuit, maar vroeg of laat wordt toch duidelijk wat je precies met die term bedoelt.

Maar wat is dan precies het verschil tussen echo en vertraging?

Laten we, om deze vraag te beantwoorden, eerst een beetje biofysica nemen. Uit onderzoeken blijkt dat ons gehoor geluiden, die gemiddeld 100 milliseconden aanhouden, kan opslaan. In de praktijk betekent dit dus, dat als er een minimum van 100 milliseconden of meer tussen twee geluiden verstrijkt, worden ze waargenomen alsof ze van elkaar gescheiden zouden zijn. Aan de andere kant, als we het over kortere tijd hebben, lijkt het samenhangend. Kortom, de echo minimaal 100 milliseconden moet verstrijken om als verschillend van het brongeluid herkend te worden. Nog even volhouden alstublieft, we gaan de fysica even verder ontleden.

Een audio kan gemiddeld 343 meter per seconde afleggen, waardoor een afstand van 34,3 meter in 100 milliseconden wordt afgelegd. Ja, maar om echo te laten optreden, moet het geluid eerst het oppervlak bereiken waarop het weerkaatst, en pas daarna zal het het pad bewandelen wat het vroeger al deed.

Dit betekent dus dat we de goede waarde door de bovenstaande gegevens te halveren verkrijgen. Stel dat we ons op 17 meter van een groot, glad oppervlak bevinden dat perfect is voor het weerkaatsen van echo’s. Als we dan met voldoende decibel en enthousiasme wat geluid uit onszelf stoten, zullen we het geluid twee keer terughoren. Enerzijds wanneer het directe geluid in beweging komt. Anderzijds, wanneer de echo trouw naar ons terugkeert. Nu zijn we hopleijk erin geslaagd om het begrip ‘echo’ op te helderen en deze in een volledig aanschouwelijke vorm te presenteren.

Hoe zit het met het fenomeen vertraging?

Elvis slapback delay – zo verschijnt het delay-effect op veel plaatsen, wat een populair hulpmiddel is voor klassieke opnames. Maar waar gaat het eigenlijk allemaal over?

De delay is eigenlijk een brug tussen echo en reverb, maar we zouden ook kunnen zeggen dat er een overlap is tussen de twee echotypes. De simpele reden hiervoor is dat het beide soorten echo gedeeltelijk kan produceren volgens de instellingen. Toch is het raadzaam om onderscheid te maken tussen de twee, dus het afzonderlijk begrip van vertraging is zeer correct.

Hoe zit het met het signaalniveau van het vertraagde geluid? Er is hier een verschil met echo. Het signaalniveau is relatief hoog, omdat de vertragingstijd zo kort is dat we het retourgeluid niet volledig los van het brongeluid horen, terwijl het aantal herhalingen klein is.

Het komt op zichzelf in de natuur niet voor, dus het is een technische oplossing. Eenvoudig over zijn functionaliteit: met zijn ondersteuning kan een gedeeltelijke ruimtelijkheid gesimuleerd worden zonder dat het geluid vervaagt.

Wat zijn modulatie-effecten?

We hebben ons al aardig in dit onderwerp ingediept, maar laten we het hier niet bij laten. Tijdens de simultaan weergave van de bron- en het vertraagde geluid verandert de kwaliteit van het geluid evenredig met de tijd die ertussen verstrijkt. Sommige tijdvertragingen creëren de illusie van afstand en ruimtelijkheid, maar die met een lagere waarde creëren totaal verschillende type geluidseffecten. Dit worden modulatie-effecten genoemd. Koor en flanger of phaser vallen in deze categorie.

Nou, dit zal voorlopig genoeg zijn, maar we moeten aangeven dat het nog niet het einde is. Bovendien zijn de modulatie-effecten wel de moeite waard om uit te leggen, dus hier gaan we verder in de derde aflevering van ons echo-schrift, waar natuurkunde natuurlijk ook niet zal ontbreken; maar we beloven u dat we nog meer spannende verhalen in petto hebben!

K.I.

Vorige paragraaf